admin
26 grudnia, 2024
System podatkowy w Danii uchodzi za jeden z najbardziej rozbudowanych i zarazem przejrzystych w Europie. Choć słynie z wysokich obciążeń fiskalnych, w zamian zapewnia szeroki zakres usług publicznych i świadczeń socjalnych. Dzięki temu, z perspektywy zarówno pracowników, jak i przedsiębiorców, Dania często jawi się jako kraj o stabilnych i przewidywalnych zasadach opodatkowania, co sprzyja długofalowym inwestycjom.
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
Podatek dochodowy od osób fizycznych w Danii jest progresywny, co oznacza, że osoby o wyższych dochodach płacą proporcjonalnie wyższy podatek. Składa się na niego kilka elementów, m.in.:
- Podatek gminny (kommuneskat) – ustalany indywidualnie przez gminy, waha się w granicach 20–27%.
- Podatek kościelny (kirkeskat) – opcjonalny, pobierany w gminach, gdzie jest ustanowiona parafia Kościoła Luterańskiego (Folkekirken). Wynosi zwykle 0,4–1,3%, a płacą go osoby oficjalnie zarejestrowane jako członkowie Kościoła.
- Podatek państwowy (statslig indkomstskat) – podzielony na tzw. dolny i górny próg, które są powiązane z wysokością dochodu. Dolny próg stanowi kilkuprocentowe obciążenie (zależne od aktualnej skali), natomiast górny próg może sięgnąć kilkunastu procent od nadwyżki powyżej określonego pułapu dochodu.
Co ważne, przy obliczaniu zaliczek na podatek oraz przy rozliczeniu rocznym uwzględnia się różne ulgi i odliczenia, takie jak koszty dojazdu do pracy, składki na ubezpieczenia czy raty odsetkowe kredytu mieszkaniowego. Każdy mieszkaniec Danii otrzymuje od urzędu skarbowego (SKAT) tzw. årsopgørelse, czyli roczne podsumowanie przychodów i należnych podatków, które można skorygować, składając dodatkową deklarację (tzw. rettet årsopgørelse).
W Danii funkcjonuje też osobna składka na rynek pracy (AM-bidrag), wynosząca obecnie 8% od dochodu brutto. Formalnie nie jest ona określana jako dodatkowy podatek, ale w praktyce zwiększa łączny poziom obciążeń. Dochody z tytułu AM-bidrag służą finansowaniu m.in. różnych aktywności związanych z rynkiem pracy, polityką zatrudnienia i szkoleniami.
Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)
Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) w Danii wynosi obecnie 22%. Stawka ta plasuje się na średnim poziomie w porównaniu z pozostałymi krajami nordyckimi i krajami Europy Zachodniej. CIT jest nakładany na dochód przedsiębiorstwa po uwzględnieniu kosztów uzyskania przychodu i specyficznych odliczeń (np. inwestycji kapitałowych, amortyzacji środków trwałych czy strat z lat ubiegłych).
Dla inwestorów zagranicznych ważne jest też to, że duński system oferuje kilka mechanizmów zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu. Dania posiada rozbudowaną sieć umów dwustronnych z wieloma krajami (w tym z Polską), dzięki którym ogranicza się lub całkowicie eliminuje powstawanie obowiązku podatkowego w dwóch państwach równocześnie.
Warto pamiętać, że terminowe składanie sprawozdań finansowych i deklaracji podatkowych jest w Danii bardzo rygorystycznie egzekwowane. Przedsiębiorstwa muszą regularnie raportować swoją sytuację finansową do właściwych urzędów – niedopełnienie tych obowiązków, nawet z niewielkim opóźnieniem, może skutkować karami finansowymi.
Podatek VAT (moms) – kluczowe informacje
Duński podatek VAT, czyli moms, jest jednym z najwyższych w Europie i wynosi 25%. Obowiązuje on zarówno w przypadku dostaw towarów, jak i świadczenia większości usług na terenie Danii. Co istotne, rejestracja jako płatnik VAT jest obligatoryjna dla przedsiębiorstw, które osiągają określony pułap rocznych obrotów (zazwyczaj ok. 50 000 DKK).
- Stawka podstawowa (25%) – dotyczy zdecydowanej większości towarów i usług.
- Zwolnienia i obniżone stawki – w Danii funkcjonuje niewiele obniżonych stawek (w porównaniu np. do wielu krajów UE), a część sektorów jest z VAT wyłączona lub zwolniona (np. usługi finansowe, ubezpieczeniowe, opieka medyczna, edukacja).
Rejestracja w systemie VAT wymaga uzyskania numeru CVR (Central Virksomhedsregister), do którego przypisywany jest numer VAT. Wszystkie faktury wystawiane i otrzymywane przez firmę powinny zawierać ten numer oraz informacje wymagane przez SKAT. Deklaracje VAT składa się z reguły co kwartał lub co miesiąc – częstotliwość zależy od wielkości obrotów. Podobnie jak w przypadku innych rozliczeń, niedotrzymanie terminów może skutkować sankcjami finansowymi.
Składki socjalne i inne obciążenia
W Danii oprócz podatków dochodowych i VAT istnieją też inne opłaty, do których przedsiębiorcy muszą się dostosować:
- Składki na ubezpieczenia społeczne – Duński system socjalny jest w dużej mierze finansowany z podatku dochodowego i składki na rynek pracy (AM-bidrag). W przeciwieństwie do wielu innych krajów UE, składki pracownika i pracodawcy (np. na emeryturę czy ubezpieczenie zdrowotne) nie są tu aż tak liczne i rozbudowane, jednak rola AM-bidrag rośnie w kontekście finansowania świadczeń dla pracowników.
- Podatek od nieruchomości (ejendomsskat) – zależy od wartości rynkowej posiadanej nieruchomości i stawek ustalanych na poziomie gminnym.
- Opłaty ekologiczne (miljøafgifter) – Dania bardzo poważnie traktuje kwestie ochrony środowiska, dlatego też funkcjonują opłaty za korzystanie z zasobów naturalnych, emisję zanieczyszczeń czy utylizację odpadów. W zależności od branży przedsiębiorcy mogą mieć do czynienia z dodatkowymi kosztami regulowanymi przez prawo krajowe i unijne.
Ponadto w niektórych sektorach obowiązują specjalne podatki branżowe (np. nałożone na sektor energetyczny czy alkoholowy), które mają na celu m.in. wyrównanie kosztów społecznych związanych z funkcjonowaniem danej działalności.
Ulgi, odpisy i wsparcie inwestycyjne
Mimo wysokich obciążeń fiskalnych, Dania oferuje przedsiębiorcom szereg instrumentów, które mogą zredukować efektywne stawki opodatkowania lub ułatwić prowadzenie działalności:
- Odpisy amortyzacyjne: możliwość stopniowego zaliczania w koszty wydatków na środki trwałe, co obniża podstawę opodatkowania.
- Straty z lat ubiegłych: w Danii dopuszcza się przenoszenie strat na kolejne okresy podatkowe, dzięki czemu firma może zredukować swój dochód do opodatkowania w latach, gdy osiąga wyższe zyski.
- Ulgi innowacyjne: przy projektach badawczo-rozwojowych (B+R) przedsiębiorcy mogą skorzystać z preferencyjnych zasad odliczeń, co ma wspierać działalność naukową i technologiczną.
- Programy rządowe i fundusze: istnieją różne fundusze i programy pomocowe, szczególnie ukierunkowane na zielone technologie, startupy czy sektor kreatywny. Często umożliwiają one uzyskanie dofinansowania lub gwarancji kredytowych, co w połączeniu z rozsądną polityką podatkową może znacząco obniżyć koszty prowadzenia biznesu.
Duński urząd skarbowy (SKAT) przywiązuje ogromną wagę do transparentności rozliczeń i rzetelności podatników. System kontroli jest dobrze zorganizowany i w razie wykrycia nieprawidłowości firma może być narażona na wysokie kary finansowe, a nawet sankcje karno-skarbowe. Z drugiej strony, duńska administracja skarbowa jest otwarta na dialog i pomoc przedsiębiorcom – wątpliwości można wyjaśniać, składając zapytania do SKAT (tzw. bindende svar), które wiążą urząd w interpretacji podatkowej na przyszłość.
